Yếu tố ảnh hưởng hành vi lái xe không an toàn của tài xế giao hàng, xe ôm công nghệ và xe máy thông thường – mô hình cây quyết định

  • Mai Xuân Nhật

    Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng - Đại học Đà Nẵng, Số 54 Nguyễn Lương Bằng, Đà Nẵng, Việt Nam
  • Hoàng Nhật Linh

    Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng - Đại học Đà Nẵng, Số 54 Nguyễn Lương Bằng, Đà Nẵng, Việt Nam
  • Nguyễn Phước Quý Duy

    Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng - Đại học Đà Nẵng, Số 54 Nguyễn Lương Bằng, Đà Nẵng, Việt Nam
Email: npqduy@dut.udn.vn
Từ khóa: Tài xế giao hàng, xe ôm công nghệ, tài xế xe máy thông thường, mô hình cây quyết định, hành vi lái xe không an toàn

Tóm tắt

Trong những năm gần đây, dịch vụ xe ôm công nghệ và giao hàng công nghệ được thực hiện bằng xe máy đã phát triển đáng kể. Tuy nhiên số lượng tai nạn giao thông trên đường liên quan đến tài xế của các dịch vụ này cũng tăng lên nhanh chóng. Do đó cần phải tìm hiểu được các yếu tố tác động đến hành vi lái xe an toàn của các nhóm đối tượng lái xe máy khác nhau để có thể giảm thiểu, ngăn ngừa tai nạn giao thông, từ đó giảm hậu quả có hại cho sức khỏe đối với người lái xe và những người tham gia giao thông khác. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi lái xe không an toàn của ba nhóm đối tượng sử dụng xe máy khác nhau: tài xế giao hàng, xe ôm công nghệ và xe máy thông thường. Tổng cộng có 31 nút giao thông ở thủ đô Hà Nội, Việt Nam được lựa chọn để quan sát thu thập dữ liệu phân tích. Mô hình cây quyết định (Decision Tree Method) được sử dụng để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến các hành vi lái xe không an toàn của ba nhóm đối tượng. Kết quả nghiên cứu này có thể giúp làm rõ những yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến việc tuân thủ an toàn giao thông của từng nhóm đối tượng. Thời gian, thời tiết, sự hiện diện của cảnh sát, lưu lượng giao thông và tốc độ so với lưu lượng giao thông ảnh hưởng đáng kể đến hành vi lái xe không an toàn. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng đối với các cấp chính quyền và các công ty cung cấp dịch vụ công nghệ trong việc giảm tai nạn giao thông, từ đó giúp đạt được các mục tiêu phát triển bền vững

Tài liệu tham khảo

[1]. World Health Organization, 2018, Global status report on road safety 2018: Summary (No. WHO/NMH/NVI/18.20), World Health Organization.
[2]. T.D. Chu, T. Miwa, T.A. Bui, Q.P. Nguyen, Q.H. Vu, Examining unobserved factors associated with red light running in Vietnam: A latent class model analysis, Transportation Safety Environment, 4 (2022) tdac006. https://doi.org/10.1093/tse/tdac006|
[3]. T.G. Nguyen, T. H. N. Duong, An assessment of factors influencing career choices among fresh graduates: a survey of students majoring in business and economics, Journal of International Economics and Management, 22 (2022) 78-99. https://doi.org/10.38203/jiem.022.1.0043
[4]. C.-F. Chen, Investigating the Effects of Job Stress on the Distraction and Risky Driving Behaviors of Food Delivery Motorcycle Riders, Safety Health at Work, (2023). https://doi.org/10.1016/j.shaw.2023.03.004|
[5]. Minh-Ngoc Nguyen, Revenue of express delivery services Vietnam 2021-2030. https://link.gov.vn/oWM7EIcV, 2022, (26/6/2023).
[6]. VNA, Ride-hailing services face stiff competition. https://link.gov.vn/oWM7EIcV, 2022, (26/6/2023).
[7]. K. Chorlton, M. Conner, S. Jamson, Identifying the psychological determinants of risky riding: An application of an extended Theory of Planned Behaviour, Accident Analysis Prevention, 49 (2012) 142-153. https://doi.org/10.1016/j.aap.2011.07.003
[8]. L.T. Truong, H.T. Nguyen, C. De Gruyter, Correlations between mobile phone use and other risky behaviours while riding a motorcycle, Accident Analysis Prevention, 118 (2018) 125-130. https://doi.org/10.1016/j.aap.2018.06.015|
[9]. W.C. Goh, L.V. Leong, R.J.X. Cheah, Assessing significant factors affecting risky riding behaviors of motorcyclists, Applied Sciences, 10 (2020) 6608. https://doi.org/10.3390/app10186608|
[10]. L.T. Truong, H.T. Nguyen, Mobile phone related crashes among motorcycle taxi drivers, Accident Analysis Prevention, 132 (2019) 105288. https://doi.org/10.1016/j.aap.2019.105288|
[11]. D.Q. Nguyen-Phuoc, C. De Gruyter, H.A. Nguyen, T. Nguyen, N.D. Su, Risky behaviours associated with traffic crashes among app-based motorcycle taxi drivers in Vietnam, Transportation Research Part F: Traffic Psychology Behaviour, 70 (2020) 249-259. https://doi.org/10.1016/j.trf.2020.03.010|
[12]. D.Q. Nguyen-Phuoc, O. Oviedo-Trespalacios, T. Nguyen, D.N. Su, The effects of unhealthy lifestyle behaviours on risky riding behaviours – A study on app-based motorcycle taxi riders in Vietnam, Journal of Transport Health, 16 (2020) 100666. https://doi.org/10.1016/j.jth.2019.100666|
[13]. V. Papakostopoulos, D. Nathanael, The complex interrelationship of work-related factors underlying risky driving behavior of food delivery riders in Athens, Greece, Safety Health at Work, 12 (2021) 147-153. https://doi.org/10.1016/j.shaw.2020.10.006|
[14]. D.Q. Nguyen-Phuoc, L.N.T. Nguyen, D.N. Su, M.H. Nguyen, O. Oviedo-Trespalacios, Deadly meals: The influence of personal and job factors on burnout and risky riding behaviours of food delivery motorcyclists, Safety Science, 159 (2023) 106007. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2022.106007|
[15]. D.Q. Nguyen-Phuoc, N.A.N. Nguyen, M.H. Nguyen, L.N.T, Nguyen, O. Oviedo-Trespalacios, Factors influencing road safety compliance among food delivery riders: An extension of the job demands-resources (JD-R) model, Transportation Research Part A: Policy Practice, 166 (2022) 541-556. https://doi.org/10.1016/j.tra.2022.11.002|
[16]. S.S. Chouhan, A. Kathuria, C.R. Sekhar, Examining risky riding behavior in India using Motorcycle rider behavior questionnaire, Accident Analysis Prevention, 160 (2021) 106312. https://doi.org/10.1016/j.aap.2021.106312|
[17]. D.Q. Nguyen-Phuoc, C. De Gruyter, H.A. Nguyen, T. Nguyen, D.N. Su, Risky behaviours associated with traffic crashes among app-based motorcycle taxi drivers in Vietnam, Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 70 (2020) 249-259. https://doi.org/10.1016/j.trf.2020.03.010
[18]. L. Yao, C. Wu, K. Zhang, Predicting red light running behavior of two-wheeled riders in China: An application of the theory of planned behavior, in ICTE 2011, (2011) 541-546.
[19]. H.M. Hassan, M.A. Abdel-Aty, Exploring the safety implications of young drivers’ behavior, attitudes and perceptions, Accident Analysis Prevention, 50 (2013) 361-370. https://doi.org/10.1016/j.aap.2012.05.003
[20]. Chu Tiến Dũng, Exploring factors associated with red-light running: a case study of Hanoi city, Tạp chí Khoa học Giao thông vận tải, 72 (2021) 800-810.
[21]. C.C. Branas, M.M. Knudson, Helmet laws and motorcycle rider death rates, Accident Analysis Prevention, 33 (2001) 641-648. https://doi.org/10.1016/S0001-4575(00)00078-6
[22]. J. Passmore, T.H.T. Nguyen, M.A. Luong, D.C. Nguyen, P.N. Nguyen, Impact of mandatory motorcycle helmet wearing legislation on head injuries in Viet Nam: results of a preliminary analysis, Traffic Injury Prevention, 11 (2010) 202-206. https://doi.org/10.1080/15389580903497121
[23]. L.P. Li, G.L. Li, Q.E. Cai, A.L. Zhang, S.K. Lo, Improper motorcycle helmet use in provincial areas of a developing country, Accident Analysis Prevention, 40 (2008) 1937-1942. https://doi.org/10.1016/j.aap.2008.06.019|
[24]. M. Ali, M.M.S. Saeed, M.M. Ali, N. Haidar, Determinants of helmet use behaviour among employed motorcycle riders in Yazd, Iran based on theory of planned behaviour, Injury, 42 (2011) 864-869. https://doi.org/10.1016/j.injury.2010.08.030|
[25]. M.Q. Haqverdi, S. Seyedabrishami, J.A. Groeger, Identifying psychological and socio-economic factors affecting motorcycle helmet use, Traffic Injury Prevention, 85 (2015) 102-110. https://doi.org/10.1016/j.aap.2015.09.007
[26]. M.L. Ranney, M.J. Mello, J.B. Baird, P.R. Chai, M.A. Clark, Correlates of motorcycle helmet use among recent graduates of a motorcycle training course, Accident Analysis Prevention, 42 (2010) 2057-2062. https://doi.org/10.1016/j.aap.2010.06.017
[27]. V. Papakostopoulos, D. Nathanael, The Complex Interrelationship of Work-Related Factors Underlying Risky Driving Behavior of Food Delivery Riders in Athens, Greece, Safety and Health at Work, 12 (2021) 147-153. https://doi.org/10.1016/j.shaw.2020.10.006
[28]. A. Ariffin, A. Hamzah, S. Solah, F. Paiman, M. Syukri, A. Khalid, N. Isah, K. Anwar, A. Kassim, AZ. Ishak, Turn signal use among motorcyclists in Klang Valley, Malaysia: A case study, J J. Kejuruter. SI, 3 (2020) 83-88. https://doi.org/10.17576/jkukm-2020-si3(1)-13|
[29]. D.Q. Nguyen-Phuoc, A.T.P. Tran, C. De Gruyter, I. Kim, D.N. Su, Turn signal use among car drivers and motorcyclists at intersections: a case study of Da Nang, Vietnam, Accident Analysis Prevention, 128 (2019) 25-31. https://doi.org/10.1016/j.aap.2019.03.012|
[30]. H.W. Faw, To signal or not to signal: That should not be the question, Accident Analysis Prevention, 59 (2013) 374-381. https://doi.org/10.1016/j.aap.2013.06.036|
[31]. O. Oviedo-Trespalacios, E. Rubie, N. Haworth, Risky business: Comparing the riding behaviours of food delivery and private bicycle riders, Accident Analysis & Prevention, 177 (2022) 106820. https://doi.org/10.1016/j.aap.2022.106820
[32]. F. Yan, B. Li, W. Zhang, G. Hu, Red-light running rates at five intersections by road user in Changsha, China: An observational study, Accident Analysis Prevention, 95 (2016) 381-386. https://doi.org/10.1016/j.aap.2015.06.006|
[33]. M. Waseem, A. Ahmed, T.U. Saeed, Factors affecting motorcyclists’ injury severities: An empirical assessment using random parameters logit model with heterogeneity in means and variances, Accident Analysis Prevention, 123 (2019) 12-19. https://doi.org/10.1016/j.aap.2018.10.022|
[34]. L.V. Leong, S.A. Mohd Shafie, P.K. Gooi, W.C. Goh, Assessing self-reported risky riding behavior of motorcyclists at unsignalized intersections for sustainable transportation, Sustainability, 13 (2021) 9144. https://doi.org/10.3390/su13169144|
[35]. T. Satiennam, J. Kumphong, W. Satiennam, P. Klungboonkrong, S. Jaensirisak, V. Ratanavaraha, Change in helmet use behavior enforced by CCTV cameras with automatic helmet use detection system on an urban arterial road, Traffic Injury Prevention, 21 (2020) 494-499. https://doi.org/10.1080/15389588.2020.1778170|
[36]. Vân Anh, Nghị định 123/2021 NĐ-CP sửa đổi bổ sung các nghị định về giao thông. https://luatsux.vn/nghi-dinh-123-2021-nd-cp-sua-doi-bo-sung-cac-nghi-dinh-ve-giao-thong/, 2022, (26/6/2023).
[37]. T.T.M. Bui, M.D. Tran, T.A. Vu, Measurement of hard-life experiences through the psychological sense: the SEM approach, Journal of International Economics and Management, 23 (2023). https://doi.org/10.38203/jiem.023.2.0069

Tải xuống

Chưa có dữ liệu thống kê
Nhận bài
13/08/2023
Nhận bài sửa
02/10/2023
Chấp nhận đăng
05/10/2023
Chuyên mục
Công trình khoa học
Số lần xem tóm tắt
423
Số lần xem bài báo
190